Tarihi çukur hamamı restorasyonu

Ekmekçi Mahallesi 680 Ada 2 parselde yer alan, Gayrimenkul Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulu tarafından 11.05.1979 tarih 1655 sayılı kararla tescil edilmiş olup mülkiyeti Kahramanmaraş Belediyesi'ne ait olan hamam 1980'li yıllara kadar fonksiyonunu sürdürmüş ve bu tarihten sonra boş bırakılmıştır. Kahramanmaraş belediyesi tarafından 30.11.1995 kurul kararı ile rölöve restorasyon projeleri hazırlatılarak kurul tarafından onaylanmıştır. 1999 yılında onarıma başlanılan hamam 2001 yılında tamamlanılarak kullanıma açılmış olup günümüze kadar aynı fonksiyonla işletime açık kalmıştır.

İmar ve şehircilik müdürlüğü Kudeb tarafından 2012 yılında rölöve restitüsyon ve restorasyon projeleri hazırlatılmış ve kurul tarafından projeler onaylanmıştır.

Hamamın tarihi sürecine ve mimari yapısına bakıldığında; Çukur Hamam günümüze kadar birçok onarım görmüş olmasına rağmen özgünlüğünü önemli ölçüde korumaktadır. Yazılı kaynaklara göre hamam 15. yüzyılın ikinci yarısında Dulkadiroğlu Beyliği döneminde yapılmıştır. Çukur Hamamı; genel hamam mimarisinde; dört eyvanlı, köşe hücreli(halvet, duş yeri) hamamlar grubunda almaktadır. Hamam; rüzgârlık, soyunmalık, aralık ( geçiş) , ılıklık, sıcaklık, su deposu bölümlerinden oluşmaktadır. Hamamın külhan bölümü yıkılmıştır. Hamam zemin kotu altında kaldığından Hamama giriş on bir basamaklı taş merdivenle inilerek rüzgârlık bölümünden soyunmalık bölümüne geçilmektedir. Soyunmalık bölümü kare mekândan oluşmakta kenarlar beşik tonozla mekânlar ortada kalan kısım pandantif geçişli kubbe ile kapatılmıştır. Soyunmalıktan geçilen kuzey- güney doğrultulu ve aralık bölümünün üzeri beşik tonozla örtülüdür. Soyunmalık bölümünden ılıklık bölümüne geçilmektedir. Ilıklık bölümünün üzeri ortada küçük kubbe bu mekânın kalan kısımları beşik tonozla örtülüdür.

Sıcaklık bölümünün orta mekânının üzeri büyük kubbe köşelerdeki halvetlerin üzeri kubbe eyvanların üzeri beşik tonozla örtülüdür Hamamın soyunmalık bölümü kare mekândan oluşmakta bu mekânın üzeri pandantifli geçişli kubbe ile örtülüdür. Aralık bölümünün üzeri küçük bir kubbe kalan kısım beşik tonozla örtülüdür. Sıcaklık bölümündeki halvetlerin üzer küçük kubbelerle bu bölümdeki eyvanlar beşik tonozlarla örtülmüştür. 

Sıcaklık bölümünün kuzey eyvanının kuzeyinde doğu- batı doğrultulu ve üzerinin küçük üç adet kubbe ile kapatıldığı bir mekan ile sıcaklık ölümü daha genişletilmiştir.   Ortasında göbek taşı yer almakta bu kısmı üzeri büyük kubbe ile kapatılmıştır. Sıcaklık bölümünün batısında yer alan su deposunun üzeri beşik tonozla örtülüdür. Hamamın duvarı kaba yonu ve moloz taştan inşa edilmiş üst örtüsü sistemin tuğla malzeme ile inşa edilmiş hamamın zemini kesme taş ve mermerle kaplıdır. Özgün halinde ise kesme taş kullanıldığı sanılmaktadır.

Yap işlet devret modeli ile restorasyon uygulaması ihale edilen hamamın 03.08.2012 Tarihinde işyeri teslimi yapılarak 17.08.2012 tarihinde işe başlanmıştır. Restorasyan uygulama kontrollüğü İmar ve Şehircilik Müdürlüğü Kudeb Uzmanları Ve Etüd Proje Müdürlüğü mühendisleri tarafından yapılmaktadır.

Etüd Proje Müdürlüğü Ve İmar Ve Şehircilik Müdürlüğü tarafından yapılan Restorasyon uygulamasında şu ana kadar; Yapının iç mekânlarında duvarlarda ve çatıda kubbelerde raspa yapılmıştır. İç mekânlarda zemin döşemesi ve duvarlardaki mermer kaplama kaldırılmıştır. Çatıdaki beton şap ve kubbelerdeki şap ve kurşun kaplama kaldırılarak yeni bir aşamaya hazır hale getirilmiştir. Yapının iç mekân ve çatı kubbe düzenlemeleri tamamlandıktan sonra çevre düzenlemesine girilecek ve hamam olarak kullanıma açılacaktır.

 (Haber Merkezi)