Çevre ve Şehircilik İl
Müdürlüğü tarafından Kahramanmaraş'ta meydana gelebilecek depreme hazırlık
amacıyla çalışmalar ve tedbirler konulu hazırlanan raporla ilgili değerlendirme
toplantısı gerçekleştirildi. Toplantı,
KSÜ İnşaat Mühendisliği öğretim üyesi Doç. Dr. Metin Köse tarafından
hazırlanan genel bir rapor ile Kahramanmaraş Valisi Şükrü Kocatepe
başkanlığında gerçekleştirildi.
Yapılan çalışma hakkında kısa
bir bilgi veren Kahramanmaraş Valisi Şükrü Kocatepe şunları söyledi:
"Düzenlediğimiz toplantılarda Kahramanmaraş'ta binaların depreme
dayanıklılığını tespit etmek için bir tez çalışmasına karar verdik. Ve bu
karardan sonra çalışmalara başladık sadece Kahramanmaraş değil Türkoğlu ve
Pazarcık ilçeleri de çalışma kapsamı içindeydi. Belediyelerin iştirak edeceği
bir çalışma grubu oluşturduk. Bu gruplar binaların depreme dayanıklılık
yönünden incelemelerini yaptılar. Yapılan bu inceleme gözlem metodu uygulanarak
yapılan bir çalışmaydı. Yani ayrıntılı bir çalışma değil ilk gözlemlerle
tespiti yaparak daha sonra lüzum görülürse ayrıntılı inceleme yapılsın diye
karar almıştık. Çalışma kapsamında 342 bina üzerinde inceleme yapıldı, özellikle
Trabzon caddesi, Azerbeycan Caddesi gibi ana arterler üzerindeki büyük binalar
üzerinde incelemeler yapıldı. Resmi binalar, hastaneler gibi yerler bu kapsam
içerisindeydi."
DEPREM KONUSUNDA FARKINDALIĞIN OLUŞTURULMASI GEREKİR
Deprem konusunda farkındalığın
oluşturulması gerektiğine dikkat çeken Kahramanmaraş Valisi Şükrü Kocatepe,
meydana gelen depremlerden sonra 1. Derecede deprem kuşağı üzerinde yer alan
Kahramanmaraş'ın akla geldiğini ancak bir süre sonra bu durumun unutularak
dikkate alınmadığının altını çizdi. Vali Kocatepe, depremi beklemek yerine
ivedilikle çalışmaya başlanması gerektiğini ifade ederek deprem gerçeğini kabul
edip işin şansa bırakılmaması gerektiğini kaydetti. Meydana gelecek bir
depremde hasarın çok olacağına dikkat çeken Vali Kocatepe, herkesin üzerine
düşen görevi yapması gerektiğini söyledi.
Kahramanmaraş Valisi Şükrü Kocatepe bu anlamda herkesin yaşadığı binaya
deprem dayanıklılık testini yaptırması gerektiğinin altını çizdi.
İNCELEME P25 PUAN SİSTEMİNE GÖRE YAPILDI
Hazırlanan rapor hakkında
bilgi veren KSÜ İnşaat Mühendisliği öğretim üyesi Doç. Dr. Metin Köse şunları
söyledi: "Bir yılı aşkın bir süredir yapılan çalışmalar sonucunda ancak 342
tane bina üzerinde inceleme yapıldı. İnceleme için de Maraş'ın merkezi seçildi,
çünkü eski binalar burada, Maraş'ın ticaret merkezi burada ve Maraş'ın depremde
ayakta kalması gereken resmi kurumları da burada. Deprem sırasında ayakta
kalması gereken kurumların burada yoğunlaşmasından dolayı merkezdeki 4 mahalle
bu iş için seçildi. Seçilen bu 4 mahalle ve Pazarcık, Türkoğlu ilçelerinde P25
metodunu kullandık. Bu gözlemsel bir metot olduğu için ayrıntılı bir inceleme
yapılmıyor, metotta hangi bilgiler isteniyorsa mimar ve mühendis arkadaşlar
binaya giderek o verileri topladı."
BİRİNCİ BÖLGEDEKİLER GÜVENLİ BİNALAR
P25 puanlama sistemine göre
hazırlanan raporda binaların gözlemesel olarak depreme dayanıklılık testine
tabi tutulduğunu aktaran Köse şöyle konuştu: "Bu yöntemle inceleme yaptıktan
sonra puanlar oluşturuldu, binalara 0 ile 100 arasında değişen puanlar verildi.
Elde edilen puanlara göre ayrım yapıldı ve 1., 2., 3. bölge diye bu puanlar
limitlere ayrıldı. 1. Bölgeye düşenleri genelde güvenli olarak kabul
edeceğiz,2. bölgeye düşen binalar için ise bunlar hakkında güvenli mi değil mi
tam karar veremiyoruz, bu binalarda ayrıntılı inceleme gerekiyor. 3. Bölgede
kalanlar ise, ayrıntılı incelemeye gerek kalmaksızın bina gözlemsel olarak bile
zayıf diye düşündüğümüz binalardır. Dolayısıyla bina 3. Bölgede ise ayrıntılı
incelemeye gerek kalmadan bu binaların ya boşaltılması gerekiyor veya
güçlendirme projesinin hazırlanarak binanın güçlendirilmesi gerekiyor."
Köse, 1. bölgede yer alan
binalara düşük riski olan yani puanı 35'in yukarısında puan alarak
güvenilebilir diye tanımlandığını, 2. bölgeye düşenlerin 25 ile 35 arasında
puanlanarak bu banda girdiğini, bu binalar hakkında ise güçlü veya zayıf diye
kesin bir şey söylenemeyeceğini, 3. bölgede yer alan binaları 25'in altında
kalarak çürük olarak tanımlandığını açıkladı.
0 İLE 24 ARASINDA İSE BUNA DİREK GÖZLEMSEL OLARAK GÖÇER
DİYE NOKTAYI KOYDUK
Toplamda 342 binada
incelemelerin yapıldığını aktaran Köse şu şekilde konuştu: "Sonuçta
Kahramanmaraş'ta 300 tanesi özel bina,42 tanesi de kamu kurum binası olmak
üzere 342 adet bina inceledik. Bunların mahallelere göre dağılımına bakacak
olursak, İsmet Paşa Mahallesinde 129 bina, Kurtuluş Mahallesinde 21, Menderes
Mahallesinde 56, Yenişehir Mahallesinde 128, Mehmet Akif, Pazarcık ve
Türkoğlu'nda ise sayılar oldukça az çünkü biz öncelikle Maraş'a önem verdik.
P25 puanlama sisteminde binanın aldığı puana 0 ile 24 arasında ise buna direk
gözlemsel olarak göçer diye noktayı koyduk."
Köse, 342 binanın toplam da
100 tanesinin P25 puanının altında kaldığını, dolayısıyla 100 binaya gözlemsel
olarak çürük denilebileceğini, 25 ile 35
arasında kalan 125 binanın detaylı incelenmesi gerektiğini ve 121 binanın ise
35 puanı geçerek bunların göçmez diye kabul edildiğini söyledi.
KAMU BİNALARI DAHA KÖTÜ DURUMDA
İnceleme yapılan binalarda
kamu binalarının ve özel binaların yer aldığını ifade eden Köse, kamu
binalarının ortalamaya göre daha dayanıksız çıktığını tespit ettiklerini
belirterek söyle konuştu: "Bu P25 puanına göre 25'in altında kalan 100 binaya
baktığımızda 21 tanesi kamu binası 79 tanesi özel binadır. Ortaya geldiğimizde
12 tanesi kamu binası 109 tanesi özel bina, 35'i geçen kısma baktığımız zaman
9'u kamu binası 112 tanesi özel binadır. Dolayısıyla sayılara bakılırsa kamu
binaları biraz daha kötü durumda gözüküyor. Bu sonuçlara göre 25 ile 35 arasına
düşenlerin detaylı incelenmesi gerekiyor, 25 altında kalanlar çürük, 35'i geçen
binalar ise sağlam olarak düşüneceğiz ama bu binalara çökmez diyoruz hasar
almaz demiyoruz."
Araştırma yapılan mahallelerde
en dayanıklı binaların Yenişehir mahallesinde bulunduğunu söyleyen Köse şöyle
konuştu: "Mahalle bazında İsmet Paşa Mahallesine baktığımızda 25'in altında
kalan bina sayısı 50, arada kalan bina sayısı 54, geçen sayı ise 25. Burada en
iyi durumda gözüken Yenişehir mahallesi gözüküyor çünkü 25'in altında 18, arada
32, geçen bina sayısı ise 78 tane. Mehmet Akif Mahallesinde tek bina, Türkoğlu'nda
3 bina toplamda biri 25'in altında ikisi orta bölgede, Pazarcık'ta toplamda 4
bina incelenmiş, 1'i 25'in altında, 1'i ortada 2'si ise 35'ten yüksek puan
almış durumda."
DURUM İÇ AÇICI DEĞİL
Sonuçlara göre binaların yüzde
65'inin durumunun iyi olmadığını kaydeden Köse şunları söyledi: "Bu sonuçlara
göre 342 bina bazında baktığımızda, binaların 3'te 1'i 25'in altında, 3'te 1'i
arada, 3'te 1'i de 35'i geçmiş durumda diyebiliriz. O zaman şu denilebilir
toplamda yüzde 65 binamız 35'i geçemiyor, sadece yüzde 35'lik dilimde bir
binamız 35'i geçebiliyor. Dolayısıyla şu anki gözüken tabloya göre çok iç açıcı
bir durum değil."
KSÜ İnşaat Mühendisliği
öğretim üyesi Doç. Dr. Metin Köse: " Bu çalışmada Maraş merkezde 4 mahallede
inceleme yapıldı ve ifade ettiğimiz gibi yüzde 65'i 35 puanın altında kaldı ve
altta kalan bu binaların yarısı ara grupta yarısı da P25'ten daha düşük puan
aldığı için göçme durumunda. Peki, binalarımız neden böyle, en önemlisi düşük
beton ve çelik dayanımı, eski binalarda nevruzsuz demir kullanılıyor. S221 veya
BÇ1 çeliği dediğimiz çelik kullanıyor, şu an onun kullanımı yasak. Beton
sınıfları genellikle C8, C10 gibi kullanılıyor, şu an ise C20'nin altında beton
kullanımına izin verilmiyor, dolayısıyla beton dayanımı düşük, çelik sınıfı da
düşük."diyerek sözlerini bitirdi. (M. Serhat TOPALCA)
