Anlaşmazlıkların çözümünde kadim gelenek yeniden devrede

Adalet Bakanlığı, TOBB ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı Türkiye Ofisi tarafından yürütülen ‘Türkiye`de Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Uygulamasının Geliştirilmesine Destek Projesi' kapsamında ilki Kahramanmaraş Ticaret ve Sanayi Odası işbirliğinde düzenlenen ‘Ticari Uyuşmazlıklarda Arabuluculuk Konulu Farkındalık Artırma Toplantısı' Ticaret ve Sanayi Odası'nda gerçekleştirildi.

Toplantıya, Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü Arabuluculuk Daire Başkanı Hakan Öztatar, Kahramanmaraş Cumhuriyet Başsavcısı Mustafa Küçük, Kahramanmaraş Baro Başkanı Metin Doğan, KMTSO Yönetim Kurulu Üyesi Adnan Toprak, Adalet Başmüfettişi Muhammed Murat Ülkü, Hâkimler Savcılar Yüksek Kurulu Başmüfettişleri Arif Sami Kaya, Mehmet Çabuk, Müfettiş Kerim Duman, Afşin TSO Yönetim Kurulu Başkanı Bekir Sıtkı Can ve TOBB Reel Sektör Araştırma Geliştirme ve Uygulama Daire Başkanı Fatih Soysal, sanayiciler ve avukatlar katıldı.

 "HUKUKİ UYUŞMAZLIKLAR ÜLKEMİZİN ÖNEMLİ SORUNLARI ARASINDA…"

Toplantının açılış konuşmasını yapan KMTSO Yönetim Kurulu Üyesi Adnan Toprak, ticaretteki uyuşmazlıklara değindi. Ticarette rekabetin yaygınlaşması dolayısıyla son 10 yılda dava dosyalarında artış olduğunu ifade eden Toprak şunları söyledi:  "Dünyada ve ülkemizde giderek artan rekabet iş hayatında hukuki uyuşmazlıkları artırmış, Türkiye'de ticaret mahkemelerinin son on yılda dava sayısının 96 binden 130 bine yükselerek yüzde 35 artış göstermesi bunun en önemli kanıtı olmuştur. Diğer taraftan, iş mahkemelerine baktığımızda yine son on yıllık süreçte dava sayısının 152 binden 355 bine yükselmesi, işçi-işveren uyuşmazlıklarının ciddi şekilde artığını göstermektedir. Tüm hukuk mahkemeleri itibariyle 2012 yılında alacak davaları 146 bin dava ile en çok açılan davalarda ilk üçe girmektedir. İcra davalarının sayısı ise son on yılda 10 milyondan 21 milyona yükselmiştir. Bütün bu göstergeler iş dünyasındaki hukuki uyuşmazlıklar ülkemizin önemli sorunları arasında yer aldığını ortaya koymakta, mahkemelerin iş yoğunluğu bakımından ciddi şekilde olumsuz etkilendiğini göstermektedir. Son yirmi yılda hâkim başına düşen dava sayısının 577'den 1057'ye yükselmesi bunun bir kanıtı olmaktadır. Bu nedenle, Arabulucuk Kurumu'nu çok önemsediğimizi, bugünkü toplantımızın arabulucuk konusundaki bilinmeyen kavramların ve sürecin nasıl işlediğine dair uygulamalı bilgilerin kamuoyuna anlatılması açısından çok yararlı olacağı inancımı özellikle ifade etmek istiyorum."

"KURUMUN DEVREYE GİRMESİ EKONOMİK VE SOSYAL KALKINMA BAKIMINDAN RAHATLATICI BİR UNSUR OLACAKTIR"

Kahramanmaraş'ın ekonomisi hakkında da bilgi veren Toprak, şöyle konuştu: "Bugün 5 milyar dolar özel sektör yatırımına imza atarak 8,5 milyar dolar toplam ticaret hacmi, 3,5 milyar dolar sanayi hacmi ve 100 bin kişilik istihdam yapısı ile 2 milyar dolar dış ticaret hacmi üreten önemli bir sanayi merkezidir. Bu itibarla, gerek işçi-işveren ilişkilerinde, gerekse işletme ile işletme arasında veya devlet ve işletme arasında ortaya çıkan uyuşmazlıkların çözümünde Arabuluculuk Kurumunun devreye girerek sorunları hızlı ve etkin şekilde çözüme bağlaması ekonomik ve sosyal kalkınma bakımından oldukça rahatlatıcı bir unsur olacaktır."

Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü Arabuluculuk Daire Başkanı Hakan Öztatar, Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) Türkiye Ofisinin işbirliğiyle yürütülen Proje kapsamında gerçekleştirilen faaliyetleri anlattı. 

"ARABULUCULUK HAKKINDA DAHA ÖZEL BİR FARKINDALIK VE BİLİNÇ OLUŞTURULMASI HEDEFLENMEKTEDİR"

Özatar şunları dile getirdi: "Başta Ankara ve İstanbul olmak üzere Ülkemizin değişik illerinde, çevre illeri kapsayacak şekilde ulusal ve uluslararası çalışma toplantıları, çalıştay, seminer ve konferanslar düzenlenmiş, İtalya'ya çalışma ziyareti gerçekleştirilmiştir. Yapılan bu bilimsel faaliyetlerle, Bakanlığımızın Stratejik hedeflerine uygun olarak, arabuluculuk kurumunun, ilgili paydaşlar ve toplum nezdinde tanıtımına, farkındalık ve toplumsal bir bilinç ile duyarlılık oluşturulmasına çalışılmıştır. Yapılması planlanmış ve önümüzdeki günlerde gerçekleştirilecek olan bölgesel tanıtım ve eğitim seminerleriyle de ülkemizin siz çalışkan ve değerli sanayicilerine, tacir ve esnaflarına arabuluculuk ve arabuluculuğun pratikteki faydalarına ilişkin bilgiler verilmek suretiyle; arabuluculuk hakkında daha özel bir farkındalık ve bilinç oluşturulması hedeflenmektedir. Böylece ülkemizde arabuluculuk sisteminin daha iyi tanıtılarak, gerekli teorik ve pratik alt yapının oluşturulması ve kullanılmasının teşvik edilmesi düşünülmektedir."

Daire Başkanı Hakan Ötatar:  "Özel hukuk uyuşmazlıklarının bir kısmını çözüme kavuşturarak yargının yükünü hafifleteceğine, daha da önemlisi ihtilaflarla bozulan toplumsal barışın yeniden tesis edilerek sürdürülebilir bir hale getirilmesinde önemli rol oynayacağına inandığım arabuluculuk kurumunun tanıtılmasına yönelik bu eğitim seminerinin, başarılı ve yararlı geçmesini diliyor ve tüm katılımcıları tekrar saygıyla selamlıyor, seminerin hazırlanmasında emeği geçenlere şimdiden teşekkür ediyorum." diyerek sözlerini bitirdi.

"UYUŞMAZLIK ÇÖZÜMÜ İÇİN KULLANILAN EN YAYGIN YÖNTEMDİR"

Toplantıda konuşan Kahramanmaraş Cumhuriyet Başsavcısı Mustafa Küçük, arabuluculuk yönteminin yargının yükünü hafifleteceğine değinip, önemini anlattı. Küçük, şunları söyledi: "Arabulucuk, günümüzde dostane yollarla uyuşmazlık çözümü için kullanılan en yaygın yöntemdir. Bir uyuşmazlığın ya da davanın çözümünde arabuluculuğun tercih edilmesinin nedeni ihtilaflı taraflara sunduğu yararlar olup hem zamandan hem de masraflardan tasarruf ettirmesidir. Diğer yandan tarafları tatmin edecek sonuçlar çıkması bakımından da önemlidir."

"KADİM GELENEĞİMİZDE DE ANLAŞMAZLIKLARIN ÇÖZÜMÜNDE AKİL İNSANLARA SORULMASI HEP UYGULANA GELMİŞTİR"

Baro Başkanı Metin Doğan ise Türkiye'de yargılamaların uzun sürmesi ve sonuç elde edilmemesi nedeniyle farklı çözüm yollarının ortaya çıktığını söyledi. Gündeme gelen arabuluculuk yönteminin de Türk örf ve adetlerinde asırlardır uygulandığını kaydeden Doğan şöyle konuştu: "Ülkemizde yargılama faaliyetinin uzun sürmesi, davaların aradan yıllar geçmesine rağmen sonuçlandırılamaması ve Yargıtay'da temyizde bekleyen dava dosyası sayısının milyonlarla ifade edilmesi adalet politikalarını yönlendiren yasama organını başka alternatifler aramaya yönlendirmiştir. Bu çözüm yollarından birisi de yeni kanunlaşan arabuluculuk kuruluşudur. Bizim millet olarak kadim geleneğimizde de anlaşmazlıkların çözümünde akil insanlara sorulması, hatırlı kişilerin araya girerek tarafları yatıştırmaları hep uygulana gelmiştir. Yargı süreci sonunda hâkim tarafından verilen karar sadece taraflardan birini tatmin etmekte bazen de verilen karar her iki tarafı da memnun etmekten uzak olmaktadır. Oysa arabulucuya gidilmesi halinde taraflar birlikte kendi çözümlerini oluşturmakta, her iki tarafın da kabul edebileceği sonuç elde edilmektedir. Bu bakımdan arabuluculuk oldukça önemlidir."

Toplantıda, Uluslararası Arabulucu Baria Ahmed ile Erzincan Üniversitesi Ticaret Hukuku Anabilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Şafak Narbay birer sunum gerçekleştirdi. Toplantı, soru cevap bölümüyle son buldu. (M. Serhat TOPALCA)