Kahramanmaraş-Osmaniye Polimetal Maden Aramaları Projesi çerçevesinde
Afşin ilçesine bağlı Hüyüklü ve Nadır Mahalleri'nde keşfedilen bakır
madeninin rezervine ilişkin olarak ilk resmi açıklama Maden Tetkik Arama
(MTA) Genel Müdürlüğü'nden geldi. MTA, 2009 yılında tespit edilen bakır
madeninin toplam rezervinin 850-950 milyon ton arasında tahmin
edildiğini, geçtiğimiz günlerde yayınladığı 2013 yılı faaliyet raporunda
açıkladı.
2013 yılı faaliyet raporuna yansıyan bilgilere göre,
bölgede sadece bakır değil önemli oranda kurşun, çinko, molbiden ve
altın da bulunuyor. MTA, çıkarılıp işlenmesi halinde ülke ekonomisine
milyarlarca dolar katkı sağlayacak madenin 4'te 1'i olan 250 milyon
tonluk rezervinin de görünür hale getirildiği bilgisine de faaliyet
raporunda yer verdi.
Bakır insanların eski çağlardan beri çeşitli
amaçlarla kullandığı ve günümüzde de sanayinin temel girdileri arasında
yer alan önemli metallerden birisi. Bakır, çok çeşitli özellikleri
barındırması ile ekonomide önemli bir rol oynuyor. Yüksek elektrik ve
ısı iletkenliği, aşınmaya karşı direnci maddeden çekilebilme ve
dövülebilme bakır madeninin en önemli özellikleri olarak sıralanıyor.
Ayrıca alaşımları çok çeşitli olup endüstride değişik amaçlı
kullanılıyor. Afşin'de keşfedilen porfiri bakır yatağı ekonomik anlamda;
yüzde 0.8 Cu tenörlü ve ortalama rezervi 500 milyon tondan fazla olup,
bunlar az miktarda molibden, altın ve gümüş içeren, açık işletme veya
yeraltı işletmeciliği ile işletilebiliyor. Dünya üzerinde bilinen ve
ekonomik olarak işletilen porfiri bakır yatakları And (Batı Amerika),
Filipinler ve Alp orojenik kuşaklarında bulunuyor.
Maden Tetkik Arama
(MTA) Genel Müdürlüğü, Türkiye'nin toplam rezervinin neredeyse
yarısının tespit edildiği Afşin-Elbistan bölgesindeki maden yatağı ile
ilgili olarak 2009 yılından itibaren yaptığı çalışmaları faaliyet
raporunda açıkladı. Daha önceden 2013 yılına kadar sahanın özelliklerini
belirleme üzerine yoğunlaşan MTA, 2013 yılında bölgede yapılan
sondajlardan elde edilen karotların incelemesini yaptı. 2008 yılında
keşif ve genel çalışmaların yapıldığının anlatıldığı faaliyet
raporlarında 2009 yılında ruhsatlandırma çalışmaları ve
haritalandırmaların yapıldığı kaydedildi. MTA, 2010 yılında rezerv
bulunduğu düşünülen alanda 6 ayrı ruhsat aldı. Bölgedeki ilk sondajlar
ise 2011 yılında başladı. MTA, 2012 yılında ise Afşin güneyi ile
Elbistan batısında yer alan levha dayk karmaşığı içerisinde tektonik
hatlara bağlı olarak gelişen damar tipinde cevherleşlemeler tespit
edildiğini açıkladı.
Madenin rezervine ve büyüklüğüne ilişkin en net
bilgi ise, geçtiğimiz günlerde açıklanan 2013 yılı faaliyet raporunda
yer aldı. Raporun özetinde sahada bakır, kurşun, çinko ve altın
madenlerinden oluşan yaklaşık 850-950 milyon tonluk rezerv olduğu
bilgisi aktarıldı.
Bu rezervin 250 milyon tonunun görünür hale getirildiğinin de altının çizildiği raporda; şu ifadeler kullanıldı:
"Proje
kapsamında Afşin ilçesine bağlı Hüyüklü-Kayışındere ve Nadır (Tilavşun)
ruhsat sahalarında yapılan detay çalışmalar sonucunda önemli Bakır (Cu)
- Kurşun (Pb) - Çinko (Zn) - Altın (Au) değerleri elde edilmiştir.
Sahada yapılan sondajlı arama çalışmaları ile ruhsat sahası içinde
porfiri sistemde gelişmiş Bakır (Cu) + Molbiden (Mo) cevherleşmesi
tespit edilmiştir. Bu cevherleşmeye ilave olarak yer yer damarlar
halinde Kurşun (Pb) - Çinko (Zn) cevherleşmeleri de gözlenmektedir. 2012
ve 2013 yıllarında toplam 18 bin 124 metre sondaj yapılmış olup
yaklaşık olarak 250 milyon kısım, görünür hale getirilmiştir. Toplamda
850-950 milyon tonluk bir kütlenin görünür kaynak olabileceği tahmin
edilmektedir."
Bölgede bulunan Afşin ve Elbistan ilçesinin başına
talih kuşu kondu' yorumlarının yapıldığı maden bölgesinin magmatik kitle
çerçevesinde yerin 4-5 kilometre altında oluştuğu ancak, yer
hareketleri sonucunda yeryüzüne kadar da çıktığı biliniyor. Yılda 10
milyon tonluk işleme kapasitesi ile Türkiye'ye 100 yıl yetmesi düşünülen
bakır madenini, yaklaşık 1 milyar tonluk rezervi ile de dünyanın sayılı
büyük bakır madenleri arasında yer alıyor.İHA
