Koronavirüs (Covid19) salgınında gelinen noktada kaydedilen olumlu gelişmeler neticesinde, sosyal hayatın yeniden normalleşmesi için geçiş döneminde, ilimizde salgınının toplum sağlığı açısından oluşturduğu riski yönetebilmek ve kamu sağlığına olumsuz etkilerini asgari seviyeye düşürmek amacı ile alınan tedbirlere ek olarak ilave tedbirler alınmıştır. Bu kapsamda;
1. 11 Mayıs 2020 tarihinden itibaren tekrar faaliyete başlayan Alışveriş Merkezlerinin, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve ilgili mevzuatça belirlenen kurallara ilave olarak; yeni tip koronavirüs salgınının etkileri gözetilerek aşağıda belirlenen Alışveriş Merkezlerinde alınması gereken önlemler ile uyulması gereken usul ve esaslara göre faaliyetlerini sürdürmelerine,
1.1. Genel Esaslar
1.1.1. AVM'ler 10.00-22.00 saatleri arasında faaliyet yürütebilecektir.
1.1.2. AVM'lerde bulunan/bulunacak çalışan, yönetici ve müşterilerin tıbbi maske/bez maske kullanması zorunlu olup maske kullanımı hususuna riayet etmeyen kişilerin AVM'lere alınmasına müsaade edilmeyecektir. (Bu kapsamda, özellikle AVM çalışanlarının maskeleri nemlendikçe/kirlendikçe yenileri ile değiştirilecektir.)
1.1.3. AVM'lerin giriş/çıkışlarında görev yapan güvenlik görevlilerinin (fiili olarak görev yaptıkları süre boyunca) maskeyle birlikte gözlük ya da yüz koruyucu/siperlik kullanmaları zorunlu olacaktır.
1.1.4. AVM'lere girişte herkesin (çalışanlar dahil) ateş ölçümü yapılacak ve ateşinin 38°C'dan yüksek olduğu tespit edilen kişi/kişiler içeri alınmayarak ilgili sağlık kuruluşlarına yönlendirilecektir.
1.1.5. AVM'ye gelen müşterilerin mümkün olan en kısa süre içinde (içeride en fazla 3 saat kalınabilecektir.) alışveriş yapıp bahse konu alanlardan ayrılması esas olacaktır. Bu kapsamda, müşterilere sosyal mesafe kuralına riayet etmeleri, uzun süre AVM içinde kalmamaları yönünde afiş, sinevizyon, anons vb. yöntemlerle gerekli uyarılar yapılacaktır.
1.1.6. AVM'lerin oturma, bekleme, dinlenme amaçlı kullanılan ortak alanlarının yanı sıra restoran/lokanta ile yeme-içme alanlarında bulunan tüm sandalye, koltuk ve masalar kaldırılacaktır.
1.1.7. İçişleri Bakanlığının 21.03.2020 tarihli ve 5760 sayılı Genelgesinde belirtilen hususlar göz önünde bulundurularak AVM içerisinde bulunan lokanta ve restoranlar al götür veveya paket servis şeklinde hizmet verebilecektir. AVM'lerin toplu olarak faaliyet yürüttükleri yeme-içme katı vb. alanlarda sipariş vermek/siparişini almak üzere bekleyen müşteriler için bir metre aralıklarla sosyal mesafe uyarı işaretleri çizilecektir.
1.1.8. Danışma, iş yeri girişi, ödeme noktası vb. yerlerde sosyal mesafe kuralının
göz ardı edilme ihtimaline karşı adı geçen alanlara bir metre aralıklarla sosyal
mesafe uyarı işaretleri çizilecektir.
1.1.9. İçişleri Bakanlığının 16.03.2020 tarih ve 5361 sayılı Genelgesi kapsamında
oyun alanı/merkezi, internet kafe, ganyan bayi, kafe, sinema, spor merkezi,
hamam, sauna vb. işletmeler ve iş yerlerine yönelik kısıtlama tedbirlerinin
uygulanmasına devam edildiğinden AVM'lerde bulunan anılan nitelikteki iş
yerlerinin/işletmelerin faaliyetlerine izin verilmeyecektir.
1.1.10. Koronavirüs pandemisi süresince AVM'lerde konser, gösteri vb. toplu
etkinliklerin yapılmasına müsaade edilmeyecektir.
1.1.11. AVM'lerin içinde bulunan berber, kuaför ve güzellik salonları, 07.05.2020
tarih ve 36 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Meclisi Kararında yer alan kurallara
riayet etmek şartı ile faaliyetlerini yürütebilecektir.
1.1.12. AVM'lerin içinde bulunan asansörler yalnızca özel gereksinimi olan
bireylerimiz tarafından kullanılabilecektir. Bu kapsamda, asansör içerisinde
sosyal mesafeyi korumak adına kişi/kişilerin durması gereken alanlar
aralarında en az 1 metre mesafe olacak şekilde yer işaretleriyle
belirlenecektir.
1.1.13. AVM ziyaretçilerinin yönlerini bulma ve bulundukları lokasyondan bina
içerisindeki bir başka yere (mağaza, otopark, bebek bakım odası, danışma,
asansör vb.) nasıl gidecekleri konusunda rehber görevi üstlenen dokunmatik
dijital yönlendirme sistemleri kapalı tutulacaktır.
1.1.14. AVM'lerde, oto yıkama hizmeti ile vale hizmeti geçici bir süreliğine
verilmeyecek, mescitler ise Sağlık Bakanlığınca belirlenecek takvime kadar
kullanılmayacaktır.
1.2. AVM ve AVM İçindeki İş Yerlerinde Bulunabilecek Müşteri Sayısı
Sosyal mesafe kuralını korumak, salgının yayılmasını önlemek için
AVM'lere /AVM içinde bulunan iş yerlerine müşteri kabulü aşağıda yer
verilen şekilde olacaktır:
1.2.1. AVM'lerin toplam inşaat alanından otopark, depo, tesisat katı/odası, yönetici/
odası, idari bürolar, çalışan yemekhaneleri, yangın merdiveni vb. müşteri
kabul edilmeyen alanlar çıkarıldıktan sonra aktif müşteri/ziyaretçi kabul
edilebilecek alanlarına aynı anda 10 m2 ye bir kişi olacak şekilde müşteri
kabul edilebilecektir. (Örneğin; 1.000 m²'lik toplam aktif müşteri kabul
edilebilecek alanı bulunan bir AVM'de aynı anda en fazla 100 müşteri
bulunabilecektir.)
1.2.2. AVM'de faaliyet yürüten her bir iş yeri toplam satış alanına (depo ve yönetici
odası hariç, kalan deneme kabinleri dahil), müşteri ve çalışanlar dahil 8 m²'ye
1 kişi düşecek şekilde müşteri kabul edebilecektir. (Örneğin; 32 m²'lik bir iş
yerinde toplam 4 kişi bulunabilecektir.)
1.2.3. Belediye imar müdürlükleri tarafından AVM'lerin onaylı mimari projeleri
esas alınarak; AVM'nin aktif kullanım alanında aynı anda bulunabilecek
müşteri sayısı ile her bir iş yeri için aynı anda bulunabilecek kişi sayısı bu
kararımızın 1.2. bölümü 1.2.1 ve 1.2.2'nci maddelerine göre ayrı ayrı
belirlenerek resmi yazı ile AVM yönetimine tebliğ edilecek ve her türlü
iletişim kanalı ile müşterilere duyurulacaktır.
1.2.4. AVM yönetimince, AVM'ye aynı anda kabul edilebilecek toplam müşteri
sayısı, herkes tarafından görülebilecek bir şekilde (AVM girişlerine pankart
şeklinde) asılacak ve AVM'lerin internet sayfalarında bu bilgiye yer
verilecektir.
1.2.5. AVM içindeki iş yerlerinin girişine de o iş yeri için aynı anda kabul
edilebilecek müşteri sayısını gösteren pankart, afiş veya tabela
asılacak/konulacaktır.
1.2.6. AVM yönetimince, aynı anda içeride bulunabilecek müşteri sayısı esas
alınarak, AVM'ye giriş-çıkışı yönetecek bir sistem kurulacak, içerideki
müşteri sayısı maksimum sayıya ulaştığında içeriye kesinlikle
müşteri/ziyaretçi kabul edilmeyecektir. Ayrıca giriş kapılarında oluşabilecek
olası yoğunluğu önleyebilmek adına sosyal mesafeyi belirten ve en az bir
metre aralıklarla herkes tarafından görülebilecek bir şekilde zemin
işaretlemesi yapılması sağlanacaktır.
1.2.7. AVM'ye giriş-çıkışlarda müşterilerin karşılıklı temasını engellemek için
tedbir alınacak, müşterilerin mümkün olduğunca tek yönden giriş, tek yönden
çıkış yapması sağlanacak, bu amaçla yer işaretlemeleri ile yönlendirme
yapılacaktır.
1.3. Temizlik/Hijyen Kuralları
1.3.1. Kişisel hijyen/temizlik kurallarını sağlamak üzere AVM içerisinde ve iş
yerlerinin girişinde el antiseptiği bulundurulacaktır.
1.3.2. Toksik etkileri nedeniyle dünyadaki sağlık otoritelerinin (Dünya Sağlık
Örgütü, Avrupa Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi, Amerika Birleşik
Devletleri Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri) kullanımını önermediği
dezenfektan püskürtme sistemlerinin (dezenfektan tüneli vb. uygulamalar)
AVM'lerde kullanımına izin verilmeyecektir.
1.3.3. AVM girişinde bulunan döner kapılar ile içeride bulunan yürüyen
merdivenlerin bantları, kapı kolları, tırabzan ve asansör düğmeleri gibi sık
dokunulan yüzeyler üç saatte bir temizlenecek ve gerekli dezenfeksiyon
işleminin yapılması sağlanacaktır.
1.3.4. AVM'de bulunan ortak alanlar başta olmak üzere iş yerlerinin zeminleri
günlük olarak su ve deterjanla temizlenecek, sık dokunulan yüzeylerin (kapı
kolları, telefon ahizeleri, masa yüzeyleri vb.) temizliğine ayrıca dikkat
edilecektir. Bu kapsamda, dezenfeksiyon işlemini sağlamak üzere gerekli
dezenfektan maddelerinin kullanımı sağlanacaktır.
1.3.5. AVM'lerde bulunan lavabo ve tuvaletlerin temizliğinde; muhakkak
dezenfektan kullanılacak ve tuvaletlere usulüne uygun el yıkama ve maske
kullanımına ilişkin afişler asılacaktır.
1.3.6. AVM tuvaletlerinde bulunan el kurutma makinelerinin kullanımı
yasaklanacak bunların yerini tek kullanımlık kağıt havlu alacaktır.
1.3.7. Tuvaletlerde sıvı sabun kullanılacak ve teması mümkün olduğunca
azaltabilmek adına muslukların, sıvı sabun ünitelerinin mümkünse fotoselli
olması sağlanacaktır.
1.3.8. Tuvaletlerin ana giriş/çıkış kapılarının elle temas etmeden açılabilmesi için
gereken sistem en kısa zamanda kurulacaktır.
1.3.9. İşyerlerinde bulunan bilgisayar klavyeleri, telefon ve diğer cihaz yüzeyleri
dezenfektan maddelerle silinerek gerekli dezenfeksiyon sağlanacaktır.
1.3.10. İş yerlerinde müşterilerin temas ettiği/edeceği çalışma tezgâhı ve ödeme
terminali (post cihazı vb.) her müşteriden sonra mutlaka
temizlenecek/dezenfekte edilecektir.
1.3.11. AVM'lerin ortak kullanıma sunduğu, hasta ve özel gereksinimi olan
bireylerimiz tarafından kullanılan tekerlekli sandalye vb. araçlar bireysel
kullanım sonrası mutlaka usulünce temizlenecek/dezenfekte edilecektir.
1.3.12. AVM içinde bulunan çok sayıda müşteri tarafından kullanılan ATM
noktası/alanlarına muhakkak el dezenfektanı konulacak, müşterilerin
ATM'lere temas etmeden el dezenfektanı kullanmaları konusunda ATM
noktalarına/alanlarına uyarıcı afişler asılacaktır. Ayrıca ATM'lerin yoğun
temas edilen yüzeyleri her saat başı temizlenecek/dezenfekte edilecektir
1.4. AVM'lerde Ortam Havalandırmasına İlişkin Kurallar
1.4.1. AVM'lerin havalandırma sistemlerinde kesinlikle iç ortam havası
kullanılmayacak, havalandırma işlemi %100 dış ortam havası ile
sağlanacaktır.
1.4.2. AVM'lerin giriş kapılarında bulunan hava perdeleri kesinlikle
çalıştırılmayacaktır.
1.4.3. Merkezi havalandırma sistemleri dışında klima sistemleri kullanılmayacaktır.
1.4.4. Havalandırma işlemi bina kullanımda değilken (gece) dahi sürdürülecektir.
1.4.5. Havalandırma sisteminin filtrelerinin kontrolleri ve değişimleri düzenli olarak
yapılacak, filtre değişimi aerosol oluşturacak işlem kabul edildiğinden bu
işlem sırasında AVM personeli N95/FFP2 maske, eldiven ve yüz siperliği
kullanacak, çıkarılan filtre çift kat poşetlenmek suretiyle atılacaktır. Ayrıca
klima santrallerinin normal temizlik periyotlarının kısaltılması da bu noktada
önem taşımaktadır.
1.4.6. Kirli hava çıkışının yapıldığı noktalarda insan geçişi engellenecektir.
1.5. AVM'deki İş Yerlerinin Çalışma Kuralları
1.5.1. İş yeri girişinde ve kasalarda (ödeme noktalarında) el antiseptiği
bulundurulacak ve doluluk durumu belirli aralıklarla kontrol edilecektir.
1.5.2. Bu Kararımızın 1.2 bölümü 1.2.2'nci maddesi gereğince; iş yerinde belirlenen
sayıda müşteri olması halinde yeni müşteri girişini engellemek üzere giriş
kapısının her iki tarafından tutturularak asılabilecek nitelikte basit kırmızı
renkli bir kordon/şerit, plastik duba vb. materyallerin iş yerlerinde
bulundurulması sağlanacak ya da iş yerlerince bu amaca hizmet edebilecek
alternatif bir sistem kurulacaktır.
1.5.3. İş yeri dışında bekleyecek müşterilerin, sosyal mesafe kuralını koruması
adına aralarında en az 1 metre mesafe olacak şekilde zemin işaretlemesinin
yapılması sağlanacaktır.
1.5.4. AVM içinde bulunan iş yerleri kendi sektörleri ile ilgili
yayımlanan/yayımlanacak kurallara da ayrıca uyacaktır.
1.5.5. Müşterilere deneme kabini içinde maskelerini çıkarmamaları gerektiği
özellikle hatırlatılacaktır.
1.5.6. Deneme kabinlerinin kullanılmaması esas olup ihtiyaç halinde her müşteri en
fazla 10 dakika deneme kabinini kullanabilecek ve müşteri çıktıktan sonra
kabin havalandırılacak, sık kullanılan yüzeyler uygun şekilde temizlenecektir.
1.5.7. Gerekli havalandırmanın sağlanması için ikiden fazla deneme kabini olan iş
yerlerinde deneme kabinleri bir dolu bir boş kabin kullanımını sağlayacak
şekilde ve dönüşümlü olarak kullanılacaktır.(Örneğin; ilk seferde 1,3,5; ikinci
seferde 2,4,6 numaralı kabinlerin kullanılması gibi.)
1.5.8. Denenen Ürünlere Ultraviyole Işını Uygulanması işleminin; Avrupa Hastalık
Önleme ve Kontrol Merkezi ile Amerika Birleşik Devletleri Hastalık Kontrol
ve Korunma Merkezlerince insan sağlığına zararlı etkileri olması nedeniyle
önerilmemesi göz önünde bulundurulacak ve iş yerlerinde adı geçen işlem
kesinlikle uygulanmayacaktır.
1.5.9. Aynı ürünün farklı kişilere temas etmesine mahal veren deneme amaçlı ürün
tanıtımları (özellikle makyaj malzemeleri vb.) yapılmayacak, deneme amaçlı
ürünlerin doğrudan müşteriler tarafından kullanılmasına izin verilmeyecek bu
ürünlerin yalnızca çalışanlar vasıtası ile kullanılması/denenmesi
(deneme/tester parfüm vb.) sağlanacaktır.
1.5.10. Kasa önünde sıra beklerken durulması gereken yerlere, aralarında en az 1
metre mesafe olacak şekilde yer işaretlemesi yapılacaktır.
1.5.11. Ödemelerde müşteriye kartla temassız ödeme yapabileceği hatırlatılarak
mümkün olduğunca nakit ödemeden kaçınılması sağlanacaktır.
1.6. Çalışanlara Yönelik Önlemler
AVM yönetimi tarafından 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve
ilgili mevzuat gereği alınması gereken tedbirlere ilave olarak;
1.6.1. AVM yönetimlerince, COVİD-19 virüsünün bulaşma şekli, hızı, kronik
rahatsızlığı olanlarda hastalığın etkileri gibi Koronavirüs salgının tüm etkileri
göz önüne alınarak risk altındaki çalışanların durumu, ilave kullanılacak
malzeme, araç, gereç temini ve kullanım şekli ve sistematiği, Koronavirüs
tedbir, denetim ve takip sorumluluğundan doğacak idari
yapılanma/görevlendirme ihtiyacı vb. hususlara ilişkin; içinde işyeri hekimi,
halk sağlığı uzmanının da bulunacağı bir komisyon tarafından iş sağlığı ve
güvenliği yönünden risk tehdit değerlendirmesi yapılacak veya yaptırılacaktır.
1.6.2. Çalışan personelin ihtiyaç duyduğu koruyucu malzeme/ekipmanlar işyerleri
tarafından sağlanacaktır.
1.6.3. COVİD-19 tanısı alan ya da COVİD-19 temaslı olması nedeniyle takibe giren
personelin en az 14 gün çalıştırılmaması esasına riayet edilecektir.
1.6.4. Çalışan personel içerisinde; ateş, öksürük, burun akıntısı, nefes darlığı vb.
hastalık semptomları olanlar ivedilikle ilgili sağlık birimine
yönlendirilecektir.
1.6.5. AVM yönetimlerince, çalışan personelin tamamına COVİD-19 virüsünün
bulaşma şekli, etkileri, alınması gereken tedbirler, el hijyeni, uygun nitelikte
tıbbi maske takılması, maskenin nemlenmesi ya da kirlenmesi halinde
değiştirilmesi, yeni maskenin takılması esnasında ise el temizliğine dikkat
edilmesi konuları başta olmak üzere gerekli eğitimler
verilecek/verdirilecektir.
1.6.6. Personelin dinlenme alanlarında da sosyal mesafenin korunması ve maske
takılması kuralına riayet etmesi sağlanacaktır.
1.6.7. AVM ve iş yerlerinde görev yapan personelin yemekleri kumanya şeklinde
dağıtılacak, kumanya sunumları tek kullanımlık malzemelerle (tabak, çatal,
kaşık, bardak vb.) yapılacaktır.
1.7. Denetim ve Eğitim Kuralları
1.7.1. AVM yönetimlerince, Koronavirüs salgınına karşı alınan tedbirlerine uyulup
uyulmadığı takip edilecek, denetlenecek ve tespit edilen uygunsuzlukların
giderilmesi sağlanacaktır. Bu amaçla her AVM için Koronavirüs Tedbirleri
Sorumlusu/Sorumluları belirlenecektir.
1.7.2. Koronavirüs sorumluları her saat başı iş yerlerinde alınması gereken tedbirler
başta olmak üzere alınan/alınacak tedbirleri denetleyecek, aksaklıkları
giderecek ve varsa alınması gereken ilave tedbirler konusunda AVM
yönetimini bilgilendireceklerdir.
1.7.3. Koronavirüs sorumlusu/sorumluları tarafından alınan tedbirler (alınan hijyen
ve temizlik tedbirlerinin kontrolü başta olmak üzere her tedbir alanına ilişkin
günlük denetim çizelgeleri ile) gerektiğinde ibraz edilmek üzere günlük
çizelgeler ile kayıt altına alınacaktır. AVM'de görevli güvenlik, sağlık ve
temizlik personeline değişen/yeni iş tanımları, Koronavirüs kapsamında
alınan tedbirler ve yapılması gerekenler hakkında teorik/pratik eğitimler verilecektir.
1.7.4. AVM bulunan ilçelerde kaymakamlıklarca, içinde halk sağlığı uzmanı ve makine mühendisinin bulunacağı beş kişilik bir komisyon oluşturulacak ve bu komisyon tarafından AVM'lerin, Koronavirüs ile mücadele kapsamında belirlenen kurallara riayet edip/etmediklerinin denetlenmesi (haftada en az bir kez olmak üzere) sağlanacaktır.
2. Alınan kararların Valilik, Büyükşehir Belediyesi, Kaymakamlıklar, İlçe Belediyeleri ve İl Sağlık Müdürlüğünün internet sayfalarında ilan edilmesine ve sosyal medya hesaplarından paylaşılmasına,
3. Alınan kararların İl Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü tarafından yerel basında duyurulmasına, İlan tutanaklarının dosyasında muhafaza edilmesine,
4. Alınan kararların ilçelerde kaymakamlar koordinesinde kolluk güçlerince, sağlık ve zabıta teşkilatınca yürütülmesine,
5. Alınan idari tedbirlere uymayanlara 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanununun 282. maddesi gereği idari işlemin kaymakamlar tarafından tesis edilmesine,
Oybirliği ile karar verilmiştir.
