Anadolu Tasavvufunun en önemli isimlerinden biri olan Hacı
Bektaş Veli'nin hayatını birçok yönüyle anlatan Öğr. Gör. Ali Uzun, Alevi ve
Bektaşi inancı hakkında bilgiler verdi. Hacı Bektaş'ın bugüne kadar yapılan
bilimsel çalışmalarda "tarihsel" ve "menkıbe" yönleriyle ele alındığını ifade
eden Uzun, şunları söyledi:
"Hacı Bektaş, peygamber soyundandır. Hoca Ahmet Yesevi'nin
talebesi olan Lokman Perende'den ders almıştır. Hoca Ahmet Yesevi'den de ders
aldığı söylense de bu zamansal açıdan pek mümkün değildir. Bu eğitimin ardından
kendisine Hoca Ahmet Yesevi'nin halifelik sembolü olan taç, seccade ve şamdan
verilmiş ve Anadolu'ya görevlendirilmiştir. Ardından Anadolu'ya gelerek irşada
başlamıştır. Hristiyan ve yöre halkı ile iyi ilişkiler geliştirerek onların
Müslüman olmalarını sağlamıştır. Talebeler yetiştirerek ve yetiştirdiği bu
halifelerini etrafa göndererek, bu irşat halkasını genişletmiştir. Ayrıca Ahi
Evran'ın esnafları teşkilatlandırması gibi Hacı Bektaş'ta köylü ve konar geçer
insanların yerleşik hayata geçmesi, ziraatla meşgul olmaları noktasında önemli
görevler yerine getirmiş ve sosyal yaşama da katkı yapmıştır. Dolayısıyla Hacı
Bektaş Veli 13. Yüzyıla damgasını vuran ve kendisinden sonraki kuşağa da
düşüncelerini hissettiren önemli bir isimdir."
Hacı Bektaş'ın menkıbelere konu olan manevi yönlerini de
anlatan Uzun, sözlerini şöyle devam ettirdi:
"Hünkar Hacı Bektaş Veli hakikat çerağını Anadolu'da yakmış,
etrafına toplanan insanlara tasavvufun inceliklerini anlatmıştır. İnsanı kamil
olmanın, hakka ulaşmanın 4 kapı ve 40 makamdan geçerek hakikate ulaşmanın
yollarını talebelerine öğretmiştir. Hacı Bektaş Veli, felsefesini insan
sevgisi, hoşgörü, paylaşım ve eşitlik ilkeleri üzerine oturttuğunu görüyoruz. O
her tarafı kasıp kavuran bir savaş ortamında adeta bir barış güvercini gibi
Anadolu'ya gelmiştir. O savaş yerine barışı, düşmanlık yerine dostluğu, kin
yerine sevgi ve hoşgörüyü benimseyen hümanist bir anlayışa sahiptir. Yolumuz,
ilim, irfan ve insan sevgisi üzerine kurulmuştur' diyen Hacı Bektaş Veli'nin,
öğretisinin temel ilkelerini oluşturan bu dizeler göstermektedir ki, Hacı
Bektaş Veli, günümüz insanının ulaşmaya çalıştığı hedefi ta 13. Yüzyılda ortaya
koymuştur.
Hacı Bektaş Veli, insanları sevgiye ve barışa
yönlendirmiştir. "Hararet nardadır sacda değildir,keramet baştadır tac'da
değildir. Her ne arar isen, kendinde ara, Kudüs'teMekke'de Hac'da değildir"
dizeleri de göstermektedir ki, Hacı Bektaş her şeyi insanda arayan, hakkı kendi
özünde arayan ve bulan, barışı, sevgiyi ve bilimi kendine rehber kılınmıştır.
O'nun bu güzel öğretileri kendisinden yüzyıl sonra tarikat haline gelmiş ve
teşkilatlanmıştır. Osmanlı padişahları da Hacı Bektaş'ı gazi askerlerinden
öğrenmişlerdir. Bu nedenle de Yeniçeri Ocağı kurularak bu tarikata bağlanmıştır.
Kendisini bir kez daha rahmetle anıyoruz."