Türkiye Yazarlar Birliği Kahramanmaraş Şubesi tarafından, TYB Kurucu ve Şeref Başkanı merhum D. Mehmet Doğan’ın 1975 yılında neşrettiği Batılılaşma İhaneti kitabının yayımlanmasının 50. Yılı münasebetiyle “Batılılaşma İhanetini Yeniden Okumak” başlıklı bir program düzenlendi.
TYB Gaziantep Şube Başkanı ve Gaziantep Üniversitesi Felsefe Bölümü Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Sabri Genç’in konuşmacı olarak katıldığı program Kahramanmaraş Yedi Hilal Derneğinde yapıldı.
Program, Batılılaşma sürecinin tarihsel etkilerini, güncel kültürel-politik yansımalarını ve özellikle yerel örneklerle toplumsal dönüşümleri kapsamlı bir şekilde ele alan bir durum değerlendirmesi niteliğindeydi.
TYB Kahramanmaraş Şube Başkanı Enver Çapar, programda yaptığı açılış konuşmasında TYB Kurucu ve Şeref Başkanı merhum D. Mehmet Doğan’ı rahmetle anarak, onun bıraktığı dil ve kültür davasını sürdürmenin bir vefa borcu olduğunu belirtti. Kitabın yazılışının üzerinden elli yıl geçmesine rağmen hâlen güncelliğini koruduğunu ve şikâyet edilen pek çok meselenin ana kaynağına işaret ettiğini vurgulayan Çapar, eserin adındaki “ihanet” kelimesinin bir itham değil, bir hakikat olduğunu söyledi. Çapar’a göre Batı, Türkleri kendilerinden başka birine dönüştürerek, Batı’yı kutsayan gönüllü köle yapmayı tasarlamıştır. Batı’nın askeri teknolojiyle mağlup edemeyeceğini gördüğü Türklerin asıl misyonunu yükleyen İslam’dan uzaklaştırma planını, Osmanlı’nın zayıflamasıyla uygulamaya koyduğunu belirtti. Bu ihanet sürecinin Tanzimat ve Islahat fermanları ile başladığını ve alfabe değişimiyle devam ettiğini belirten Çapar, dünyanın başka bir ülkesinde olmayan bu uygulamayla ülkenin okumuş insanlarının bir günde cahil duruma düştüğünü ve bizi bir arada tutan İslam mayasının hedef alındığını ifade etti. Başkan Çapar, modernizmin içine doğan yeni nesle Batılılaşma İhanetini nasıl anlatılacağının önemli bir problem olduğunu da sözlerine ekledi.
TYB Gaziantep Şube Başkanı ve Gaziantep Üniversitesi Felsefe Bölümü Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Sabri Genç konuşmasında Batılılaşma sürecinin tarihi etkilerinden günümüzdeki kurumsal yansımalarına kadar geniş bir değerlendirme sundu. Genç, süreçteki ana tezin, temelde öz-kimlikle uyumlu modernleşme eksikliği olduğunu belirtti.
Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Sabri Genç, Batılılaşma reformlarının Tanzimat ve Islahat fermanlarıyla hukuk ve toplumsal düzende köklü değişimlere yol açtığını, özellikle Islahat Fermanı’nın misyoner faaliyetleri için kritik bir kapı açtığını kaydetti. Merhum D. Mehmet Doğan’ın "ihanet" kavramını cesur bir çerçeve olarak nitelendiren Genç, Batı’nın teknik-biliminin alınması, kültürünün alınmaması yaklaşımının pratikte yüzeysel moda takibine indirgendiğini öne sürdü. Bu durumun, halk ile aydın/bürokrasi arasındaki makası fazlasıyla açtığını ifade etti.
Genç, konuşmasının önemli bir bölümünü Gaziantep/Maraş hattındaki misyonerlik faaliyetlerinin kurumsal inşasına ayırdı. Bu kapsamda, 1874’te kurulan Gaziantep Central Turkey College (Merkez Türkiye Koleji) ve ona bağlı Amerikan Hastanesi üzerinden sağlık misyonerliği yapıldığını aktardı. Misyonerlerin, Ermeni Ortodoks nüfusu protestanlaştırma stratejisi olarak esnaf sohbet ağları üzerinden ekonomik entegrasyonu teşvik ettiğini ve Ermenice dil üretimiyle kültürel ayrışmayı derinleştirdiğini belirtti.
Mehmet Sabri Genç, Batılılaşma sürecinin günümüzdeki sonuçlarını değerlendirirken, Harf İnkılabı ile metafizik-alfabetik bağın koptuğunu, kavram hazinesinin fakirleştiğini ve öztürkçecilik dalgasıyla tarih ve hukuk metinlerinin orijinalinden okunamaması gibi sorunların ortaya çıktığını kaydetti. Genç kuşağın Batılılaşma tartışmasının farkına varamayacak denli
kültürel bir iklimde yetiştiğini, Türkçe yeterlilikte dramatik bir düşüş yaşandığını ve sosyal medya dilinin akademik yazıya sirayet ettiğini belirtti. Bu durumun, halk ile aydın/bürokrasi arasındaki makası açarak kimlik yitimi ve yabancılaşmaya yol açtığını ifade etti. Ayrıca, ezoterik/örgütlü yapılar, dini söylem istismarı ve ideolojik gruplar üzerinden gençler üzerindeki baskının arttığını, dil ve jargonu anlaşılmaz kılan “mankurtlaştırma” stratejilerinin uygulandığını da dile getirdi.
Genç, konuşmasında çeşitli çözüm önerileri de sundu. Özetle bilim ve teknik transferinde "İrfan" ilkesinin benimsenmesi, kültürel negatif unsurların filtrelenmesi ve olumlu unsurların yerelle uyumlandırılmasıyla mümkün olacağını belirten Genç, yeni neslin dil yetkinliği için yoğunlaştırılmış Türkçe okuryazarlık ve klasik metin okuma programlarının tertip edilmesinin kaçınılmaz olduğunu da vurguladı.
Program, Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Sabri Genç’in katılımcıların sorularını cevaplamasıyla sona erdi.
