Mankurt

Sayın Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan siyasi hasımlarını kastederken "mankurt" kelimesini kullanmıştı.

Mankurtun Türkiye Türkçesindeki karşılığı elektronik arama motorlarından kolayca öğrenilebilir ama biz merak eden okuyucularımız için biraz daha detaylı bir açıklama yapalım istedik.

Mankurt, Türkiye Türklerinin diline Kırgızca"dan girmişse de ülkemiz genelinde pek bilinen, yaygın kullanılan bir kelime değildir.

Kırgızların birkaç yıl önce kaybettiğimiz dünya çapında bir yazarları vardı. Şimdi adını yazdığımda onu hatırlayacaksınız: Cengiz Aytmatov…

Cengiz Aytmatov Türk dünyasının en ünlü romancılarından biridir. Komünist Rusya döneminde bile Türk birliği için, Kırgızların milli değerleri için kalem oynatmış bir kahramanımızdır.

Allah rahmet eylesin…

Cengiz Aytmatov"un en güzel eserlerinden biri de "Gün Uzar Yüz Yıl Olur" romanıdır.

Türkiye Türkleri "mankafa"yı bilir ama sanırım "mankurt"u ilk defa Gün Uzar Yüz Yıl Olur Türkiye Türkçesine çevrildikten sonra öğrendi.

Aytmatov bu romanında mankurt"un ne olduğunu uzun uzun anlatır:

Kırgızların ezeli düşmanları Rus Kazaklarıdır…

Bahar geldiğinde Rus Kazakları ile Kırgızlar her yıl olmasa da arada bir savaşa tutuşurlar. Belki yüzlerce yıl anlaşamamışlar, savaşmışlardır.

Kimi zaman Kırgızlar yenmiş, kimi zaman Rus Kazakları yenmiş…

Bu savaşlarda karşılıklı olarak esirler de alınmış…

Rus Kazakları esir aldıkları Kırgız savaşçılarının mankurt yapmaya başlamışlar.

Kırgız savaşçısını mankurt yapmak için önce saçlarını usturayla kazıyorlar. Ellerini arkadan bağladıktan sonra yeni kesilmiş bir devenin boyun derisini kafasına sıkıca sarıyorlar. Sonra Kırgız savaşçıyı günlerce güneşin altında bırakıyorlar. Günler sonra Kırgız savaşçının saçları uzuyor ama uzayan saçların bir kısmı, deve derisinin etkisiyle kendi kafa derisinin altına girerek beyne etki yapıyor. Bir tür kıl dönmesi gibi…

Beyin bundan etkileniyor ve Kırgız savaşçı aklını kaybediyor, mankurt oluyor.

Mankurt fikir ileri süremez; acıktığını bilmez yemek verilirse yer verilmezse yemez; gücü kuvveti yerinde olduğundan otomat gibi efendisine hizmet eder; geçmişini hatırlayamaz; ona develeri otlatma görevi verilmişse bu görevi yapar, asla karşılık beklemez. "Buradan ayrılma" denmişse oradan asla ayrılmaz. Efendisinin komutlarını tamı tamına uygulayan bir robot gibi hareket eder. Mankurt budur…

Kırgızlarla Türkiye Türkleri akraba uluslar olduğundan bu kelime Türkiye Türkçesine mankurt olarak değil ama mankafa olarak girmiştir. Biraz argo bir kelime olsa da aklını kullanamayanları güzel ifade eder.

Yorum sizin…


HACI ALİ ÖZTURAN

9.11.2015 17:59:28


MHP Kahramanmaraş İl Başkanlığında Mansur Metehan Dönemi Başladı

Çam “ 15 Temmuz Milletin zaferidir ”

Başkan Görgel, Sanayi Sitesi Esnafıyla Bir Araya Geldi

Büyükşehir’in Glütensiz Gıda Desteği

Düğünde buzağı hediye edildi

Pazarcık Belediyesi İle Özel Sular Akademi Hastanesi Arasında İndirim Sözleşmesi İmzalandı

Onikişubat Belediyesi’nden personele Sağlıklı Yaşam Eğitimi

SOGEM’de Sosyal Girişimciliğe Başlangıç Eğitimi’ne Başvurular Başladı!

Görgel, Babalar Günü’nde Şehit Babaları ve Gazilerle Bir Araya Geldi

Görgel; “Tüm Ekiplerimizle Bayramda Sahada Görev Başındayız”

Gürsoy’dan Kurban Bayramı Mesajı

Karaca: "Türkoğlu'nda Gönülleri Birleştirelim!"

Onikişubat Yunus Emre Ortaokulu'ndan Bursluluk Sınavında Büyük Başarı

AKEDAŞ Elektrik Dağıtım A.Ş.’den Kurban Bayramı Tedbiri

Kahramanmaraş Motofest’i 3 günde 78 bin vatandaş ziyaret etti

Onikişubat Belediyesi’nin ‘Yüzmeyi Bizimle Keşfet’ kursu başlıyor

Geben Vadisi Artık Milli Park!