Global
dünyanın sistematikleşen değişiminde bilgi, paradan daha değerli seviyelere
ulaşmış verinin saklanması ve paylaşılması,insani değerlerin hiçe sayıldığı bir
çarkta kazanç gütme amacına hizmet eder hale gelmiştir. Avrupa ülkelerinde
başlayan hukuksuz veri politikaları giderek dünyaya yayılmış mahrem
bilgilerimizin satılması ile özellikle bilişim, ticaret, sağlık vs. sektörlerde
akıl almaz dolandırıcılık hileleri baş göstermiştir. Devletler, bilginin asıl
değerinin farkına vardıklarında önleme politikaları için artık çok geç
kalındığını fark etmiş yıllardır koruyamadıkları verilerin saklanması ve
paylaşılmasının hukuki zemine oturtulması amacıyla denetim, koruma ve yaptırım
politikaları düzenlemişlerdir. Ülkemizde 6698 sayılı Kişisel Verilerin
Korunması Kanunu 7 Nisan 2016 tarihinde yürürlüğe konularak bu kanuna uyum
süresi 2 (iki) yıl olarak belirlenmiştir. 7 Nisan 2018 tarihinde kanuna uyum
sürecinin tamamlandığı kabul edilerek mevzuata aykırı fiilleri tespit olunan
kişilere karşı idari ve cezai mekanizmalar harekete geçirilmiştir.
Kişisel
Verilerin Korunması Kurulu, Ankara" da bulunan, alanında uzman 9 (dokuz) üyeden
oluşan ve Kişisel Verilerin Korunması Kanununa uyum sağlanması, Kurul
Kararlarının çıkarılması, ilke kararlarının alınması ve kanun değişikliği
tekliflerinin hazırlanması ve meclise sunulmasını sağlayan başrol oyuncusudur.
Kanunun
emrettiği kuralların neleri kapsadığı, sorumluluk sahasında kimlerin hedefte
olduğu, üç yılı aşkın bir süredir yürürlükte olan ancak ülkemizde yeterli
bilince ulaşılmayan bu kanun kapsamında hangi tehlikelerle karşı karşıyayız
biraz bahsedelim.
Sektör
sınırlaması olmaksızın, 50" den fazla çalışanı olan her şirketin 31.12.2019
tarihine kadar VERBİS (Veri Sorumluları Siciline) kayıt yaptırma zorunluluğu
bulunmaktadır. Kanunda sözü geçen VERBİS kaydı, basit bir tescil işlemi olmayıp
sisteme bildirilmesi gereken Veri Envanterinin hazırlık süreci ortalama
büyüklükteki bir şirket için minimum 3 (üç) aylık bir süreyi kapsamaktadır.
Kanun
tarafından korunmaya tabi kılınan Kişisel Veriler nelerdir?
İsim,
Soy İsim, Kimlik Numarası, Pasaport Numarası, Ehliyet Numarası, Telefon
Numarası, Adres, Özgeçmiş, Meslek Bilgisi, Medeni Durum, Güvenlik Kamerası
kayıtları, Sağlık Bilgileri, Sabıka Kaydı, Fotoğraf ve sair bilgiler aslında
her ticari işletmede bulunan özellikle personelin özlük dosyalarında yer edinen
olmazsa olmaz kişisel verilerdir. Kanun bize bu verilerin neler olduğunu, hangi
amaçla tutulduğunu, ne kadar süreyle saklandığını, saklama süresi sonunda hangi
yöntemle imha edileceğini, kimlerin bu verilere yasal zeminde ulaşabildiğini
bildirmemizi emretmektedir. Öncelik olarak 31.12.2019 tarihine kadar her veri
sorumlusunun elinde var olan bilgilerini yukarıda başlıca belirtilen açıklamaları
ile birlikte VERBİS kaydı yoluyla bildirmesi hedeflenmektedir.
VERBİS
kaydı ve profesyonel anlamda gerçeğe uygun veri envanterinin hazırlanmaması
hangi yaptırıma tabidir?
Çalışan
sayısı 50" den fazla olan veya yıllık mali bilançosu 25 milyon TL yi aşan veri
sorumlusunun Veri Sorumluları Siciline kayıt ve bildirim yükümlülüğüne
aykırılığı halinde 20.000 TL den 1.000.000 TL ye kadar,
Veri
Sorumlusuna tanımlanan görevlerin yapılmaması durumunda 15.000 TL den 1.000.000
TL ye kadar,
Aydınlatma
yükümlülüğüne aykırılık halinde 5.000 TL den 100.000 TL ye kadar,
Kurulun
inceleme yapmak için taleplerinin yerine getirilmemesi durumunda veri sorumlusu
hakkında 25.000 TL den 1.000.000 TL ye kadar para cezasına hükmedilmiştir.
İdari
para cezalarının yanında Türk Ceza Kanununun 135 ve devamı maddelerinde; "Hukuka aykırı olarak Kişisel Verileri
kaydeden kimseye bir yıldan üç yıla kadar
Kişisel verileri, hukuka aykırı
olarak bir başkasına veren, yayan veya ele geçiren kişi, iki yıldan dört yıla
kadar hapis cezası ile cezalandırılır." hükümlerine yer verilmiştir.
Bu
bilgiler ışığında, kanunun emrettiği VERBİS kaydına esas
veri envanteri hazırlıklarına yakın zamanda başlanması, sürecin titizlikle
ilerletilerek yasal yükümlülüklerin yerine getirilmesi hayati önem arz
etmektedir. Hapis ve idari para cezaları ile yüzleşmeyen, hukuksal zeminde
başarıyla ilerleyen veri sorumlularına kolaylıklar dilerim.
