Maraş, depremin etkisinden henüz kurtulamadı, yakın zamana kadar da kurtulacağa benzemiyor!
Yetkililer içlerine kapanmış, sessizliğe bürünmüşler, vatandaşlar ise yaşadığı şokun etkisi ve çaresizliği ile ortalıkta dolaşıp duruyor. Fırsatçılar ortalığı talan ediyor, kimisi çalıyor, kimisi vatandaşı enseleyebildiği kadar enseliyor, halk şikâyetçi fakat derdini anlatamıyor, şikâyetlenmemek, birlerinin hakareti ile karşılaşmamak için anlatmak istemiyor, duyduklarımdan başka ben, söylediklerimin bazılarını yaşadığım için söylüyorum; sadece bir adet fotokopiye beş lira alan şahsa istediği parayı verdikten sonra dükkanından çıkarken; “Bu parayı haksız aldın, daha üç-dört gün önce aynı işe bir lira aldılar.” dediğimde o da bana; “Benim internet faturam yüksek geldi, ben ne yapayım.” demişti. Kısa zamanda yaşadığım benzer haksızlıkların hepsini yazmak istemiyorum yani memlekette bir düzensizlik, aldırmazlık, ifade yerindeyse başıboşluk, işleri fırsata döndürme anlayışı başını almış gidiyor. Hırsız, yan taraftaki apartmanın yıkılmış kısmını basmak olarak kullanarak vatandaşın yandaki evinin duvarını yıkıyor, evi boşaltıyor ama şikâyet edildiği halde bir şeyler yapılamıyor!
Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü’nün çözüm üretememesi ya da üretmemesi, ilgili bakanlığın işi kendi üzerinden atıp mahkemeyi göstermesi veya bağlı müdürlüğün böyle bir çareye sığınması yüzünden birçok vatandaş, apartmanında tamir ve güçlendirme işlemlerini yapamıyor. İlgili sorumlunun yazdığı ne ise işlem gören durum da odur, evlerin, neye dayanarak orta hasarlı, ağır hasarlı veya hafif hasarlı diye rapor edildiğini bilen yok, ne yazıldıysa o, yazanın sorumluluğu yok ya da raporu yazan sorumluluktan kaçındığı için ortada bir belirsizlik ve yorgunluk yaşanıyor! Yapılan yanlışlıklar orta yerde dururken, insanların mahkemeye yönlendirilmesi, bir tutanakla çözülecek işleri çözümsüzlüğe sürüklemektedir. Bir apartmanda itiraz varsa, itiraz da yersiz ve dayanaksızsa, bir raporla itiraz ret edilebilecekken mahkeme yolunun gösterilmesi, gereksiz ve haksız yere diğer hak sahiplerinin mağdur edilmesi büyük bir haksızlıktır. Peki, bunları ve benzer olumsuzlukları yaşayan bu halk ne yapacaktır? Depremin üzerinden beş aydan fazla bir zaman geçtiği halde hâlâ çözümsüzlükler sürüp gitmektedir, beş ay sonra kış gelecek, belki depremin de etkisiyle kış çetin geçecektir, bir de olumsuzluklar zorlukların üstüne binince, oturup hep beraber perişanlığı mı seyredeceğiz? Kimin ne yaptığı, benim gibi çoklarını da pek ilgilendirmez oldu çünkü memlekette herkes bildiğini okuyor çünkü herkes gördüğüne bakıyor ve gördüklerini biliyor yani umutsuzluk insanların içini karartıyor. Bu işler böyle giderse, şimdiden belli ki, kış çok çetin geçecek, hem de çok çetin geçecektir! Gazeteci arkadaşların yazdıklarına göre, yıkım yapılan yerlerde, ihale şartnamesi gereği, yıkımların sulama ile yapılması gerekirken, bu işin de baştan savma yapıldığı görülmektedir, dolayısıyla insanlar riskli toz solumaktadırlar, evlerde tozdan geçilmemektedir zira tozun girmediği, kirletmediği alan yoktur. Defalarca yazıldığı halde hâlâ göstermelik sulama yapıldığını görmeyen ve bilmeyen yoktur ama iş aynı şekilde devam etmektedir. Herkes bilmeli ki; bir gelirse Allah’ın sillesi çetin gelir!
Deprem mağduru insanların, bir an önce işlerini kurmaları ve para kazanmaları gerekir, bunlar arasında çok sayıda, bütün mal varlığını kaybettiği halde yardım almaktan utanan, çekinen insanlar vardır, bu insanlar kimseden bir şey isteyemezler, bu insanları ferahlatacak bir karara, bir uygulamaya acilen ihtiyaç vardır, yıkılan işyerleri, yok olan caddeler hakkında belirsizlikler ise hâlâ sürmektedir. Yerinde çözümün mümkün olduğunu söyleyen teknik kişiler olmasına rağmen, her gün farklı fikirler ortaya atan yetkililer, belirsizliği ve kaygıyı artırmaktadırlar. Vatandaş, eski caddelerin hareketlenmesinden yanadır, gerçekten buralar riskli ise gerekçeleri ortaya konulmalıdır, değilse çözüm üretilmelidir. Bir de vatandaşı dinlemekle bir şey kaybedilmez, onları da dinlemek gerekir. Geçmişte yaşanan sel afetinden sonra Dereli Köyü taşınmak istendiğinde çokları buna razı olmadı ama Devlet afetten mağdur olanlar için Dereli Afet Evleri’ni yaptı, bir süre sonra vatandaş, evinin yanına bölmeler yani ahır yaptı çünkü adamların buna ihtiyaçları vardı, buralar da işini görmeyince her şeyi göze alarak eski köyünün yolunu tuttu!
Risk almayanlar çözüm üretemezler, çözüm risk almakla doğru orantılıdır. İtfaiyecinin işi, ateşi söndürmek ve çevrinin ateşten etkilenmesini ortadan kaldırmak veya en az zarara indirmektir. Ateşten korkan kişi itfaiyeci olamaz, umarım ne demek istediğim anlaşılmıştır. Maraş’ın ovası vardır, tarımı vardır, bölgesel ve özel ürünleri ve üretimleri vardır, bütün bunları yok sayarak şehri dağıtmak istemiyorsak çözüm üretmek zorunluluğu vardır.
Maraş çok da sahipli veya hiç sahipli bir şehir değildir, hak ettiklerini demiyorum, barajları hariç tabiatı gereği burada yapılması gerekenlerin yapıldığını bile kimse söyleyemez, kimse tarafgirlik yaparak gerçekleri örtmemelidir. Bizim en büyük toplumsal sıkıntılarımızdan bir de budur; “Ben bilmem ağam bilir!”
