Dua, Efsun, muska; sihirbazları ve üfürükçülerin okudukları şeyler. Âlimler şu üç şartın bulunmasıyla rukyenin caiz olacağı üzerinde görüş birliğine varmışlardır: Allah Tealanın kelamıyla, (ayetlerle) isimleri veya sıfatlarıyla olması; Arap diliyle veya başka bir dille anlaşılır olacak şekilde yapılması, yapılan rukyenin bizar faydasının dokunduğuna değil, umulan faydanın Allah Teala tarafından gönderildiğine inanılması.
Rukye; Mubah, Haram ve Şirk
olmak üzere üç çeşittir.
Mubah olan Rukye: Kur"an-ı
Kerim"den ayetlerle Allah Teala"nın isim ve sıfatlarıyla, Arapça ve anlamı
anlaşılabilir bir dille yapıldığı takdirde mubahtır. (Buhari)
Haram olan Rukye: Anlaşılmaz
sözler, anlamsız kesik harfler, bilinmeyen isimler, bilenlerin Arapçadan başka
bir dille rukye yapması, demir, tuz kullanarak veya ip bağlayarak rukye
yapılmasıdır. Fayda verdiği tecrübe edilmiş uygulamalar bunun dışındadır. (
Müslim)
Şirk olan Rukye: Allah
Teala"dan başkasına dua ederek, sığınarak veya yardım dilenerek yapılan rukye,
şirktir. Peygamberlerin, meleklerin, cinlerin isimleri ve diğer canlı-cansız
varlıkların adı ile rukye yapmak gibi. Bunların tamamı Allah Teala"ya şirk
koşmaktır. Nitekim Peygamberimiz (sav) şöyle buyurmuştur: " Efsun, nazarlık
boncukları ve muhabbet için yapılan muhabbet muskaları şirktir." ( Ebu Davud,
İbn Mace, Ahmed b. Hanbel) Yine; "içinde
şirk bulunmayan şeyle rukye yapmakta bir kötülük yoktur." (Müslim)
buyurmaktadır. İbn Hacer bu konuyu şöyle açıklamaktadır. " bazı rukyelerde şirk
bulunmaktadır. Çünkü onu yapanlar, kendilerine dokunan zararı defetmek ve fayda
elde etmeyi Allah"tan başka kimselerden istemektedir." (Fethu"l Bâri)
Müslüman, tamamıyla Allah
Teala"ya tevekkül etmekten başka şeylerden fayda dilemez. Nitekim Rasullah
(sav) şöyle buyurmaktadır. " Ümmetimden yetmiş bin kişi hesapsız cennete
girecektir. Onlar, efsun yapmayanlar, teşe"um etmeyenler, vücutlarını
dağlamayanlar ve ancak Rablerine tevekkül edenlerdir." (Buhari, Müslim)
Kendiliğinden, istenmediği
halde Müslüman kardeşine rukye yapması bunun dışındadır. Bu Resullah"ın (sav)
şu hadisine göre müstehabtır. "içinizden her kim kardeşine yardım etmeye güç
yetiriyorsa bunu yapsın" (Müslim)