Pazarcık'ta depremin etkisiyle ikiye ayrılan ağacı deprem uzmanı yorumladı

KAHRAMANMARAŞ (AA) - İZZET MAZI / GÖKHAN ÇALI - Kahramanmaraş merkezli ilk depremin merkez üssü Pazarcık ilçesinde fayın yüzey kırıklarını araştıran Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Deprem Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Hasan Sözbilir, deprem sırasında ikiye ayrılan ağaç ve çevresinde inceleme yaptı.

Kahramanmaraş'ın Pazarcık ilçesi merkezli 7,7 büyüklüğündeki deprem sonrası kırsal Tetirlik Mahallesi'ndeki dut ağacı ikiye bölündü.

Mahallede yaşayan Hüseyin Balım, AA muhabirine, depremde mahallelerinde can kaybı olmadığını ancak evlerde hasar oluştuğunu söyledi.

Deprem sonrası evleri incelerken dut ağacını gördüklerini ve şaşırdıklarını anlatan Balım, gövdesi dikine ikiye ayrılan ağaçtaki yarığın genişliğinin 1 metreye ulaştığını dile getirdi.

Fayın yüzey kırıklarını inceleyerek üç boyutlu modelleme çıkarmak üzere bölgede bulunan Prof. Dr. Hasan Sözbilir de mahallede ağacı inceledi.

Sözbilir, AA muhabirine yaptığı açıklamada, depremin büyüklüğünün 7,7 olsa da şiddetinin 11 seviyesine çıktığını, deprem sırasında zemin şekil değiştirirken fayın geçtiği yerlerde atımın oluştuğunu, bu atım miktarının da depremin büyüklüğünün göstergesi olduğunu kaydetti.

Ana fay üzerinde yaptıkları incelemelerde 2 metreden 7 metreye kadar atımlar tespit ettiklerini ifade eden Sözbilir, şu değerlendirmeleri yaptı: 
 

"Yeryüzünün 2 metrelik atımı normalde 200 yılda yapması gerekiyor, deprem bunu 60 saniyede yaptı. Kırılan ana fayın üzerindeyiz. Ağaç tam fayın üstünde. Ağaç fayın hareketiyle bu hale geliyor. Hemen girişinde bir bina var, fayın üstüne denk gelen kısmı, kolonu ciddi anlamda zarar görmüş. Fayın dışında kalan kısmı sağlam. Bu ne demek; hareket sırasında fayın üstündeki her şey mutlaka bir şekilde deforme olur."

Benzer bir görüntüyle 1999 depremi sonrası da karşılaştığını, o depremde fayın ağacı yana attığını gördüğünü aktaran Sözbilir, "Burada ağacı aşağıdan yırtarak açmış. Fayın gücüyle ağaç ne yapacağını şaşırmış, alttan açmış kendini. Yani yerin altından gelen aşırı stresin boşalımı ağaçta böyle bir etki yaratıyor. Binayı yıkıyor, yolu kesiyor, baraja zarar veriyor. Bu depremde barajlarımız sınıfta kalmadı mesela." diye konuştu.

Fayları normalde deprem olmadan önce haritaladıklarını, deprem sırasında fayın yine aynı yerleri kullandığını, bu noktaların da yerkabuğunun zayıf olduğu yerler olduğunu belirten Sözbilir, "Fay, yeryüzüne geldiğinde sıkıntı başlar. Yeryüzünü kestiği zaman en az 6 büyüklük demektir. Yeryüzünde atım oluşturmaya başladığı andan itibaren üzerinde ev, yol varsa şiddetini büyütür." dedi.